Alfabet łaciński. Wymowa i akcent w języku łacińskim.
| modyf:
prof. W. Nowak 2016-01-29, 14:37 | 27936 odsłon serwiszglossie
OMNE PRINCIPIUM DIFFICILE EST –
KAŻDY POCZĄTEK JEST TRUDNY
ALFABET ŁACIŃSKI.
ZASADY WYMOWY.
AKCENT.
ALFABET ŁACIŃSKI składa się z 24 liter:
A B C D E F G H I L(K) M N O P Q R S T U V X Y Z
a b c d e f g h i(k) l m n o p q r s t u v x y z
ZASADY WYMOWY
Literami alfabetu łacińskiego posługujemy się również w języku polskim.
Wymowa ich w jęz. łacińskim nie różni się zbyt mocno od wymowy w jęz. polskim.
Zapamiętać należy następujące zasady:
v v Dwugłoski (dyftongi):
ae wymawiamy e -caelum (celum), puellae (puelle)
oe wymawiamy e - tragoedus (tragedus), poena (pena)
(gdy ae lub oe wymawiamy oddzielnie umieszcza się dwie kropki (tzw. trema) nad drugą samogłoską, np.: poëta.
v v iwymawiamy jak i – ire (ire), amici(amici); przed samogłoską należącą do tej samej sylaby
i wymawiamy jak j - iam (już), iocus(jokus)
v v c wymawiamy, jak polskie c przed:
e: cera (cera)
i : cisterna (cisterna)
y: cycnus ( cyknus)
dyftongami ae : scaena (scena)
oe : coetus (cetus)
cwymawiamy jak polskie k przed:
a: carbo (karbo)
o : color (kolor)
u : cuprum (kuprum)
spółgłoską: lector (lektor)
na końcu wyrazu: lac (lak)
v v ph jak f - philosophus (filosofus)
v v th jak t - theatrum (teatrum)
v v rhjak r - rhetor (retor)
v v qujak kw - aqua (akwa)
v v ngu jak ngw - lingua (lingwa)
v v tijak ti - tibia (tibia) flet
v v v jak w - vinum (winum)
v v x jak ks -pax (paks)
v v smiędzy samogłoskami wymawia się jak s -lusor (lusor)
v v su przed samogłoskami w niektórych wyrazach wymawiamy jak sw –consuetudo (conswetudo)
AKCENT
Akcentowanie wyrazów łacińskich opiera się na rozróżnieniu sylab krótkich i długich, czyli na iloczasie.
To, że samogłoska jest długa zaznaczamy (-), a to, że jest krótka ( Ú );
Sylabę tworzy samogłoska, jeżeli więc samogłoska jest krótka to i sylaba jest krótka, natomiast długa samogłoska tworzy długą sylabę.
Zapamiętaj! (Nota Bene)
v v W wyrazach dwusylabowych akcent pada na drugą sylabę od końca niezależnie od jej iloczasu
np.: má-re (morze), lé-go (czytam);
v v W wyrazach o większej ilości sylab miejsce akcentu ograniczasię do sylaby drugiej i trzeciej od końca i zależy od iloczasu sylabydrugiej:
· · jeżeli sylaba druga od końca jest długa, wówczas jest akcentowana
np: gau-dé-re (cieszyć się),for-tás-se (może)
· · jeżeli druga sylaba od końca jest krótka, akcent przenosi się na trzecią sylabę od końca, np.: fá-bu-la (bajka), fé-mi-na (kobieta)
do góry | utworzył: | modyf:
prof. W. Nowak 2016-01-29, 14:37 | 27936 odsłon